Δισκοκήλη – Αίτια, συμπτώματα και αποτελεσματική θεραπεία
Η δισκοκήλη (ή κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου) αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες πόνου στη μέση και στο πόδι. Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, ο «αμορτισέρ» ανάμεσα στους σπονδύλους, εκφυλίζεται ή τραυματίζεται, με αποτέλεσμα να προβάλλει προς τα έξω και σε ορισμένες περιπτώσεις να πιέζει ένα νεύρο. Η πίεση αυτή είναι που προκαλεί τα χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως πόνο, μούδιασμα ή αδυναμία στα άκρα.
Η δισκοκήλη εμφανίζεται συχνότερα στη οσφυϊκή μοίρα (μέση), ενώ λιγότερο συχνά στον αυχένα. Παρά τον συχνό συσχετισμό της με το χειρουργείο, η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται συντηρητικά, χωρίς ανάγκη επέμβασης.
- Τι είναι και πώς δημιουργείται η δισκοκήλη;
Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος αποτελείται από δύο τμήματα:
- Έναν μαλακό, ζελατινώδη πυρήνα (πυρήνας πηκτοειδής)
- Έναν σκληρό ινώδη δακτύλιο που περιβάλλει τον πυρήνα
Με την ηλικία, την καταπόνηση ή έναν ξαφνικό τραυματισμό, ο ινώδης δακτύλιος μπορεί να υποστεί ρωγμές. Τότε ο πυρήνας μετατοπίζεται προς τα έξω, δημιουργώντας προπέτεια ή κήλη. Αν η κήλη πιέσει κάποιο νεύρο, προκύπτει πόνος που συχνά αντανακλά στο πόδι ή στο χέρι (ισχιαλγία ή αυχενική ριζοπάθεια αντίστοιχα).
- Αίτια δισκοκήλης
Η δισκοκήλη δεν εμφανίζεται τυχαία· είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων:
2.1 Εκφυλιστικές αλλαγές
Με την πάροδο του χρόνου, οι δίσκοι χάνουν την ελαστικότητα και τη φυσική τους υγρασία. Γίνονται πιο «εύθραυστοι» και πιο επιρρεπείς σε ρήξη.
2.2 Απότομες κινήσεις ή άρση βάρους
Λανθασμένη άρση αντικειμένων, έντονη στροφή της μέσης ή βίαιη προσπάθεια μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό του δίσκου.
2.3 Παρατεταμένη καθιστική στάση
Η εργασία σε υπολογιστή και η κακή στάση αυξάνουν την πίεση στους δίσκους.
2.4 Παχυσαρκία
Το αυξημένο βάρος ασκεί συνεχή πίεση σε κάθε μεσοσπονδύλιο δίσκο.
2.5 Αδύναμοι κοιλιακοί και ραχιαίοι μυς
Η κακή μυϊκή υποστήριξη της σπονδυλικής στήλης επιβαρύνει περισσότερο τους δίσκους.
2.6 Γενετική προδιάθεση
Κάποιοι άνθρωποι έχουν πιο ευάλωτους δίσκους εκ γενετής.
- Συμπτώματα δισκοκήλης
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το σημείο της κήλης και το αν πιέζεται κάποιο νεύρο.
3.1 Δισκοκήλη οσφύος (μέση)
- Πόνος στη μέση
- Πόνος που «κατεβαίνει» στο πόδι (ισχιαλγία)
- Μούδιασμα στο μηρό, γάμπα ή πέλμα
- Αδυναμία στο πόδι
- Δυσκολία στο περπάτημα ή στο σήκωμα
3.2 Δισκοκήλη αυχένα
- Πόνος στον αυχένα και τη ράχη
- Πόνος που ακτινοβολεί στον ώμο ή στο χέρι
- Μούδιασμα στα δάχτυλα
- Αδυναμία στα άνω άκρα
3.3 Συμπτώματα συναγερμού (“red flags”)
Απαιτούν άμεση ιατρική αξιολόγηση:
- Ακράτεια ή δυσκολία στην ούρηση
- Σημαντική αδυναμία στα άκρα
- Έντονος πόνος μετά από πτώση
- Πυρετός ή ρίγη
- Διάγνωση της δισκοκήλης
Η διάγνωση ξεκινά με:
✔ Λεπτομερές ιστορικό
Πότε άρχισε ο πόνος; Πού ακτινοβολεί; Ποιες κινήσεις τον επιδεινώνουν; Υπάρχει μούδιασμα ή αδυναμία;
✔ Κλινική εξέταση
Ο γιατρός ελέγχει κινητικότητα, αντανακλαστικά, αισθητικότητα και μυϊκή ισχύ.
✔ Απεικονιστικές εξετάσεις
Ανάλογα με τις ενδείξεις:
- Μαγνητική τομογραφία (MRI) – η πιο αξιόπιστη εξέταση
- Ακτινογραφίες – χρήσιμες για την εκτίμηση της συνολικής δομής
- Αξονική τομογραφία – σε ειδικές περιπτώσεις
Η διάγνωση επιβεβαιώνει την παρουσία και το μέγεθος της κήλης, αλλά κυρίως δείχνει αν υπάρχει νευρική πίεση.
- Θεραπεία δισκοκήλης
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θεραπεία είναι συντηρητική και πολύ αποτελεσματική.
5.1 Συντηρητική αντιμετώπιση
Ξεκούραση 1–3 ημερών
Αποφυγή επιβαρυντικών κινήσεων, χωρίς όμως πλήρη ακινησία.
Φάρμακα
Με καθοδήγηση γιατρού:
- αντιφλεγμονώδη
- μυοχαλαρωτικά
- νευροπαθητικά φάρμακα (σε ισχιαλγία)
Φυσικοθεραπεία
Είναι ο πιο βασικός πυλώνας της θεραπείας:
- manual therapy
- αποσυμπίεση σπονδυλικής στήλης
- ειδικές διατάσεις
- ενδυνάμωση μυών κορμού
- επανεκπαίδευση στάσης σώματος
Η σταδιακή ενδυνάμωση του κορμού είναι κρίσιμη για την πρόληψη υποτροπών.
Θερμότητα & ψύξη
Βοηθούν στη μείωση του πόνου και της φλεγμονής.
5.2 Ενέσιμες θεραπείες
Σε ορισμένες περιπτώσεις συστήνονται:
- επισκληρίδιες ενέσεις
- διηθήσεις με στεροειδή
- ραδιοσυχνότητες
Στόχος είναι η μείωση της φλεγμονής και του νευρικού ερεθισμού.
5.3 Χειρουργική θεραπεία
Χρησιμοποιείται μόνο όταν:
- υπάρχει σημαντική νευρολογική βλάβη
- η ισχιαλγία είναι αβάσταχτη
- η συντηρητική θεραπεία για 6–12 εβδομάδες δεν αποδίδει
- υπάρχει σύνδρομο ιππουρίδας (επείγον)
Οι σύγχρονες τεχνικές, όπως η μικροδισκεκτομή, προσφέρουν πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
- Πρόληψη δισκοκήλης
- Διατήρηση καλής στάσης σώματος
- Ενδυνάμωση κοιλιακών και ραχιαίων
- Αποφυγή άρσης βάρους με λάθος τεχνική
- Διατήρηση υγιούς βάρους
- Τακτική άσκηση
- Εργονομία στο γραφείο
FAQ – Συχνές Ερωτήσεις για τη Δισκοκήλη
- Πονάει πάντα η δισκοκήλη;
Όχι. Πολλές κήλες δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα και βρίσκονται τυχαία σε μαγνητική.
- Περνάει χωρίς χειρουργείο;
Στις περισσότερες περιπτώσεις ΝΑΙ. Μόνο 5–10% των περιστατικών χρειάζονται επέμβαση.
- Πόσο διαρκεί η αποκατάσταση;
Συνήθως 4–12 εβδομάδες με σωστή φυσικοθεραπεία και φροντίδα.
- Μπορεί η δισκοκήλη να επανέλθει;
Ναι, ειδικά αν δεν ενισχυθεί ο κορμός ή παραμένουν κακές καθημερινές συνήθειες.
- Τι ασκήσεις βοηθούν;
Ασκήσεις σταθεροποίησης κορμού, pilates, ήπιο stretching και περπάτημα. Όχι απότομες κινήσεις ή βάρη χωρίς καθοδήγηση.
- Η οσφυαλγία σημαίνει πάντα δισκοκήλη;
Όχι. Το πιο συχνό αίτιο είναι η μυϊκή καταπόνηση και όχι ο δίσκος.
- Είναι επικίνδυνη;
Όχι στις περισσότερες περιπτώσεις. Γίνεται επικίνδυνη μόνο όταν προκαλεί νευρολογική βλάβη ή προβλήματα ούρησης.
- Πότε να πάω άμεσα σε γιατρό;
Όταν υπάρχει:
- αδυναμία στο πόδι
- απώλεια ούρων ή κοπράνων
- έντονος πόνος που δεν υποχωρεί
- πυρετός ή τραυματισμός
Η δισκοκήλη είναι μια πάθηση με πολλαπλά συμπτώματα και εξίσου πολλές θεραπευτικές επιλογές. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή καθοδήγηση από ειδικό βοηθούν τους περισσότερους ασθενείς να αποφύγουν το χειρουργείο και να επανέλθουν πλήρως στις δραστηριότητές τους. Η δισκοπλαστική με gel αποτελεί μια σύγχρονη, ασφαλή και αποτελεσματική λύση για μεγάλο ποσοστό περιστατικών, προσφέροντας γρήγορη ανακούφιση και λειτουργική αποκατάσταση.
