Οσφυαλγία – Ισχιαλγία

Τα αίτια της οσφυαλγίας – ισχιαλγίας είναι ποικίλα. Η πιο συχνή αιτία είναι οι μηχανικές βλάβες ή καταπονήσεις, όπως η μυϊκή διάταση (τράβηγμα) ή ο τραυματισμός συνδέσμων, συνήθως λόγω λάθος στάσης σώματος, άρσης βάρους με λανθασμένο τρόπο, ή ξαφνικής κίνησης. Άλλες σημαντικές αιτίες περιλαμβάνουν την κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκοκήλη), την εκφυλιστική δισκοπάθεια, τη στένωση του σπονδυλικού σωλήνα και σπανιότερα, λοιμώξεις, φλεγμονώδεις αρθρίτιδες ή όγκους.

Η διάγνωση της οσφυαλγίας – ισχιαλγίας ξεκινά με ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό και φυσική εξέταση από τον ιατρό. Ο γιατρός αξιολογεί τα συμπτώματα, τη θέση του πόνου, τις κινήσεις που τον επιδεινώνουν ή τον ανακουφίζουν και ελέγχει τα αντανακλαστικά και τη μυϊκή δύναμη. Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά αν τα συμπτώματα είναι επίμονα ή υπάρχουν «σημάδια συναγερμού» (π.χ. απώλεια βάρους, πυρετός, νευρολογικά ελλείμματα), μπορεί να ζητηθούν απεικονιστικές εξετάσεις όπως ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία (MRI) ή αξονική τομογραφία (CT) για να προσδιοριστεί η ακριβής αιτία, όπως μια δισκοκήλη.

Η θεραπεία για την οσφυαλγία – ισχιαλγία είναι συνήθως συντηρητική στις περισσότερες περιπτώσεις. Περιλαμβάνει τα εξής:

1. Ξεκούραση(σύντομης διάρκειας) και τροποποίηση δραστηριοτήτων.
2. Χρήση φαρμακευτικής αγωγής(π.χ. Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα – ΜΣΑΦ, μυοχαλαρωτικά, αναλγητικά).
3. Φυσικοθεραπεία(ασκήσεις ενδυνάμωσης του κορμού, διατάσεις, φυσικά μέσα).
4. Σε επίμονες περιπτώσεις, εγχύσεις(π.χ. επισκληρίδιος έγχυση στεροειδών).

Η χειρουργική αντιμετώπιση προτείνεται όταν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει μετά από εύλογο διάστημα (π.χ. 6-12 εβδομάδες) ή αν υπάρχει επείγουσα νευρολογική ένδειξη (π.χ. προοδευτική μυϊκή αδυναμία).

Η επεμβατική ενδοσκοπική νευροπλαστική αποτελεί την πλέον σύγχρονη και ειδική θεραπεία για την επιτυχή αντιμετώπιση της οσφυαλγίας – ισχιαλγίας. Αυτή η μέθοδος αναγνωρίζει ότι ο πόνος συχνά οφείλεται σε παθολογία που δημιουργείται στον επισκληρίδιο χώρο, πέρα από τον ίδιο τον μεσοσπονδύλιο δίσκο. Η επέμβαση πραγματοποιείται μέσω φυσικής διόδου (δια του ιερού σχίσματος), με τον ασθενή υπό τοπική αναισθησία και ελαφρά μέθη να επικοινωνεί με τον γιατρό. Ο έμπειρος και εξειδικευμένος νευροχειρουργός στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης εισάγει έναν λεπτό πλοηγήσιμο καθετήρα με κάμερα μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα.

Υπό την καθοδήγηση του ασθενή γίνεται αναπαραγωγή της συμπτωματολογίας. Η ακτινοσκόπηση εντοπίζει το ύψος της βλάβης και η ενδοσκόπηση αποκαλύπτει την υποκείμενη παθολογία. Έτσι, η τεχνική εντοπίζει και θεραπεύει παθολογίες που μπορεί να μην ανιχνεύσει η μαγνητική τομογραφία (MRI). Μόλις εντοπιστεί το πρόβλημα, εφαρμόζεται η ενδεδειγμένη θεραπεία, όπως η λύση συμφύσεων, ο απεγκλωβισμός νευρικών ριζών ή η εξαίρεση/συρρίκνωση δομών με χρήση laser.

Σε αντίθεση με τις κλασικές χειρουργικές τεχνικές της σπονδυλικής στήλης, οι οποίες συχνά αποτυγχάνουν ή προκαλούν περαιτέρω προβλήματα λόγω δημιουργίας ουλώδους ιστού και καταστροφής υγιών δομών, η επεμβατική ενδοσκοπική νευροπλαστική προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα. Είναι η λιγότερο τραυματική μέθοδος, δεν δημιουργεί ουλώδη ιστό και χαρακτηρίζεται από άμεση ανάνηψη του ασθενούς.

Επιπλέον, ενώ άλλες επεμβατικές τεχνικές αναφέρονται μόνο σε ένα επίπεδο της σπονδυλικής στήλης, η επεμβατική ενδοσκοπική νευροπλαστική είναι τεχνική πολλαπλών επιπέδων. Διαθέτει 100% διαγνωστική επιτυχία και μπορεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει προβλήματα που η MRI αδυνατεί να ανιχνεύσει, καθώς η μαγνητική τομογραφία συχνά δίνει αναξιόπιστα στοιχεία, αδυνατώντας να ξεχωρίσει τη φλεγμονή. Όλα αυτά οδηγούν σε ένα υψηλό ποσοστό επιτυχίας της επέμβασης.

Η επεμβατική ενδοσκοπική νευροπλαστική πραγματοποιείται στην αίθουσα της επεμβατικής ακτινολογίας και είναι ιδιαίτερα σύντομη. Η διάρκειά της είναι μόλις 30-40 λεπτά.

Λόγω του ελάχιστα επεμβατικού χαρακτήρα της και της άμεσης ανάνηψης, ο ασθενής φεύγει από το νοσοκομείο μετά από λίγες μόνο ώρες. Μάλιστα, οι περισσότεροι ασθενείς είναι σε θέση να επιστρέψουν στην εργασία τους την επόμενη κιόλας ημέρα μετά την επέμβαση. Η όλη διαδικασία περιλαμβάνει 3 στάδια διάγνωσης και θεραπείας:

1. Δυναμική μελέτη, όπου ο μηχανικός ερεθισμόςτης πάσχουσας ρίζας αναπαράγει τη συμπτωματολογία και έχει υψηλή προγνωστική αξία που κυμαίνεται από 87%-100%.
2. Απεικονιστική μελέτη, όπου η ακτινοσκόπησηεντοπίζει με ακρίβεια το ακριβές ύψος της βλάβης.
3. Ενδοσκοπική μελέτη, όπου η κάμερααποκαλύπτει την υποκείμενη παθολογία του επισκληρίδιου χώρου για θεραπεία.

Η πρόληψη της οσφυαλγίας – ισχιαλγίας είναι ζωτικής σημασίας και βασίζεται στην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής και σωστών μηχανικών αρχών. Περιλαμβάνει τα εξής:

• Ενίσχυση του κορμού (Core Training): Τακτική άσκησηγια την ενδυνάμωση των κοιλιακών και ραχιαίων μυών.
• Σωστή στάση σώματος: Διατήρηση της φυσικής καμπύληςτης σπονδυλικής στήλης κατά το κάθισμα, την ορθοστασία και τον ύπνο. Χρησιμοποιήστε ορθοπεδικό κάθισμα ή υποστήριξη.
• Σωστές τεχνικές άρσης βαρών: Λυγίστε τα γόνατακαι κρατήστε την πλάτη ίσια όταν σηκώνετε βάρη.
• Διατήρηση υγιούς βάρους: Το υπερβολικό σωματικό βάροςασκεί πρόσθετη πίεση στη μέση.
• Αποφυγή παρατεταμένου καθίσματος: Κάντε συχνά διαλείμματαγια περπάτημα και διατάσεις.

1. Πότε πρέπει να ανησυχήσω για την οσφυαλγία μου και να επισκεφθώ άμεσα γιατρό;

Πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια εάν ο πόνος συνοδεύεται από πυρετό, ανεξήγητη απώλεια βάρους, απώλεια ελέγχου των σφιγκτήρων (ούρηση/αφόδευση), προοδευτική αδυναμία στο πόδι ή μούδιασμα στην περιοχή του «σέλας» (γύρω από τα γεννητικά όργανα και τον πρωκτό). Αυτά είναι πιθανά σημάδια σοβαρότερου προβλήματος.

2. Είναι καλή ιδέα η ανάπαυση στο κρεβάτι για την οσφυαλγία – ισχιαλγία;

Όχι. Η παρατεταμένη ανάπαυση στο κρεβάτι (πάνω από 1-2 ημέρες) μπορεί στην πραγματικότητα να επιδεινώσει τον πόνο και να καθυστερήσει την ανάρρωση. Συνιστάται η παραμονή σε όσο το δυνατόν περισσότερη δραστηριότητα επιτρέπει ο πόνος (stay active), με αποφυγή των κινήσεων που προκαλούν έξαρση.

3. Μπορεί η φυσικοθεραπεία να βοηθήσει στην ισχιαλγία;

Ναι, η φυσικοθεραπεία είναι ένα από τα πιο σημαντικά μέρη της συντηρητικής θεραπείας. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να σας διδάξει ειδικές ασκήσεις για την ενδυνάμωση των μυών του κορμού (core muscles), τη βελτίωση της στάσης και την αύξηση της ευλυγισίας, μειώνοντας την πίεση στις νευρικές ρίζες και ανακουφίζοντας τον πόνο.

4. Χρειάζονται πάντα μαγνητική τομογραφία (MRI) για τη διάγνωση της οσφυαλγίας – ισχιαλγίας;

Όχι, στις περισσότερες περιπτώσεις οξείας οσφυαλγίας η διάγνωση γίνεται με το ιστορικό και τη φυσική εξέταση. Η MRI συνιστάται συνήθως μόνο αν ο πόνος είναι χρόνιος (άνω των 6-8 εβδομάδων), αν υπάρχει υποψία σοβαρής αιτίας (π.χ. όγκος, λοίμωξη) ή αν ο γιατρός εξετάζει την πιθανότητα χειρουργικής επέμβασης.

5. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την οσφυαλγία;

Βασικοί παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία, η έλλειψη άσκησης (αδύναμοι μύες), το υπερβολικό βάρος, το κάπνισμα (μειώνει τη ροή αίματος στους δίσκους), παθήσεις όπως η αρθρίτιδα, και επαγγέλματα που απαιτούν άρση βαρών ή παρατεταμένο κάθισμα.